Plastik
Karbon (C) elementinin; hidrojen (H), oksijen (O),azot (N) ve diğer
organik veya inorganik elementler ile oluşturduğu monomer adı verilen
basit yapıdaki bağın, katalizörler vasıtası ile koparılarak, polimer
adı verilen uzun ve zincirli bir yapıya dönüştürülmesi ile
oluşturulurlar.Genellikle ham petrolün işlenmesi sonucu arta kalan
malzemelerden; reçine, toz veya granül halinde elde edilirler.
Termoplastik
Isıtıldıkları zaman kalıcı değişime girmeyen plastik malzemelerdir. Bu
plastikler, ısıtıldıklarında eriyik hale gelir ve akarlar,
soğutulduklarında ise içinde bulundukları veya içinden geçirildikleri
kalıbın şeklini alırlar. Molekülleri doğrusal olup, çapraz
bağlanamazlar.
PE '' Polietilen ( Poly Etylene )
Genellikle petrolde bol miktarda bulunan alifatik hidrokarbonların
parçalanması ile üretilen etilen den elde edilir. Rengi beyazca olan,
su ve nem emme özelliği sıfıra yakın değerde, sürtünme katsayısı düşük,
yumuşatılabilen ve oldukça dayanıklı bir polimerdir. Kimyasal
mukavemeti yüksektir. Asit, baz ve çözücülere dayanıklıdır. Dielektrik
özellikleri üstündür ve kolay işlenebilirler. Yoğunluğu arttıkça,
sertliği, mukavemeti, şeffaflığı ve yumuşama sıcaklığı da artar. Çok
uzun zincir halindeki yapıya sahip yüksek yoğunluklu polietilenler %
85-95 şeffaftır. Düşük yoğunluklu polietilenler de branşlara ayrılmış
olup % 50-85 şeffaftır.
LDPE '' Alçak Yoğunluklu Polietilen ( Low Density Poly Etylene )
Yoğunluğu 0,925 gr/cm3' ten küçüktür. 75°C'ye kadar dayanıklıdır ve bu
dereceye kadar olan sıcaklıklarda sürekli kullanılabilen malzeme, 105°C
ile 115°C arasında yumuşamaktadır. Türk gıda kodeksine göre su ve
meyve suları, kuru ve katı gıdalar, süt ve süt ürünleri, et ve balık
ürünleri ambalajında kullanılabilir.
MDPE '' Orta Yoğunluklu Polietilen ( Middle Density Poly Etylene )
Yoğunluğu 0,925 gr/cm3 ile 0,940 gr/cm3 arsında olan polietilen malzemedir.
HDPE '' Yüksek Yoğunluklu Polietilen ( High Density Poly Etylene )
Piyasada '' hışır ''
adı ile de anılır. Yoğunluğu 0,940 gr/cm3' ten büyüktür. 100°C' ye
kadar ısıya dayanıklıdır. Normalde çekme dayanımı 225-350 kg /cm2
civarındadır. Suya ve kimyasal maddelere direnci iyi olmakla beraber
Işık ve açık hava koşullarına LDPE kadar dayanıklı değildir. Genellikle
meyve, sebze gibi organik yiyecekleri taşımak için kullanılan bir
üründür.
PET '' Polietilen Tereftalat ( Poly Etylene Terephthalete )
Termoplastikler arasında bulunan malzeme, oryente edilmiş kristal
yapıdayken zayıf asitlere, bazlara ve çoğu çözücülere karşı
dayanıklıdır. Sağlamlık, sertlik, parlaklık ve yüksek darbe dayanımı
gibi üstün özellikleri vardır. Gaz geçirgenliği diğer plastiklerin
çoğundan daha düşüktür ve erime sıcaklığı 250-260°C
arasındadır. Monofilament üretiminde kullanılmaktadır. Genellikle
filmler çift eksenli oryente edilmiş olup, yalnız kullanılabildiği gibi
koeksruzyonlarda veya laminasyonlarda da kullanılır. Oryente edilmiş
veya edilmemiş PET filmlerin, kaynatma torbaları, damıtma keseleri, et
ve peynir ambalajı ve büzme film gibi uygulama alanları vardır.
Manyetik şerit, röntgen, fotoğraf filmi ve elektriksel yalıtım
gibi endüstriyel kullanımları da mevcuttur.
PP '' Polipropilen
Otomotiv sanayinde kullanılan parçalardan, tekstil ve yiyecek
paketlemesine kadar çok geniş kullanım alanı olan termoplastik bir
polimerdir. Monomer propilenin polimer hale getirilmesi ile elde edilen
polipropilen kimyasal solventlere (asit ve bazlar) karşı son derece dirençlidir.
Young modülü (elastizite modülü) de orta seviyededir. Bununla beraber, LDPE’ den daha yumuşak ve HDPE ‘den çok daha az gevrektir.
Berrak ve yumuşak filmler gömlek ve çorap gibi ürünlerin, berrak ve
daha sert filmler ise yemek ve sigara ambalajında kullanılmaktadır.
Dokuma olmayan kumaşlar ise, halı altlığı, atılabilir hastane örtüsü ve
atılabilir kundak bezi gibi ürünlerin imalinde kullanılmaktadır.
Polipropilen, yorulmaya karşı çok iyi direnç gösterir. Düşük
maliyetlidir, iyi bir darbe dayanımı vardır. Sürtünme katsayısı düşük
olup, elektrik yalıtımı ve kimyasal direnci iyidir. Tüm
termoplastik işleme proseslerine uygundur. Polipropilenin, erime
sıcaklığı 160°C civarındadır. Buna karşın şu dezavantajlara sahiptir. UV
ışını dayanımı azdır, yüksek termal genleşme gösterir. Boya ve
kaplaması zordur. Dış hava şartlarına dayanımı azdır, yanıcıdır,
klor içeren solventler ile etkileşime girer ve oksitlenmeye açıktır.
CPP '' Jelatin ( Cast PP )
Yüksek mekanik ve optik özellikleri bulunur. Kimyevi maddelere karşı
koruyucu özellik taşır. LDPE torbalara göre daha parlak ve şeffaftır.
Toz tutmama ve pussuz olma özellikleri vardır. BOPP’ye göre daha esnek
bir malzemedir. Kaynak zorlamalarına ve yırtılmalara karşı
dayanıklıdır. Genellikle jelatin malzeme olarak adlandırılır. Özellikle
tekstil, gıda, çiçek ambalajları ve kırtasiye sektöründe geniş kullanım
alanına sahip olan malzeme, düşük ısıda kaynak tutma özelliği ve
dayanıklı olması sayesinde laminasyon katı olarak da kullanılabiliyor.
OPP '' Tek Yönlü Gerdirilmiş PP ( Oriyente PP )
Polipropilenin film olarak üretimi esnasında, tek yönde gerdirilmesiyle
mekanik özellikleri değiştirilen bir üründür. Dayanıklı ve berrak bir
film olmakla beraber, tek başına kullanıldığında ısıyla yapışma
özelliği yoktur. Isıyla yapıştırılabilmesi için LDPE ve benzeri
filmlerle birlikte kullanılır. PVdC veya Metalize Film ile kaplanarak
engelleyici özellikleri iyileştirilebilir.
BOPP ''Çift Yönlü Gerdirilmiş PP ( Bioriyente PP )
Polipropilenin film olarak üretimi esnasında, çift yönde
gerdirilmesiyle mekanik özellikleri değiştirilen bir üründür. Ana
kullanım alanları; gıda, kraker, şekerleme ve fındık
paketlemesidir.Selefon, PVC filmi ve dayanıklı kağıtlar gibi geleneksel
paketleme maddeleri karşısında ki fiyat avantajından dolayı paketleme
piyasasında önemli bir yer tutmaktadır.
PA '' Polyamid ( Nylon )
Polyamid filmler çok iyi mekanik ve mükemmel bir ısı dayanıklılığına sahiptir. Erime noktası 250°C' ye çıkan
çeşitli tipleri varılır. Polyamid filmin nem bariyer özelliği iyi
değildir. Bu sebepten dolayı dilimlenmiş et ve peynir gibi ürünlerinin
ambalajında neme dirençli olan PE ile birlikte kullanılır. Çekilmiş
kahve gibi ürünlerin vakum ambalajında ise, bu ikiliye alüminyum folyo
da eklenir.
Naylondan yapılan filmlerin diğer ambalajlama filmlerinde olmayan;
oksijen bariyeri, yüksek ergime noktası, düşük sıcaklıkta dayanıklılık
ve ısıyla şekillendirilebilme gibi özellikleri vardır. Geleneksel
yöntemlerle nylon filmlerin ısıyla kapatılması zor olduğundan, etilen vinil asetat (EVA) laminasyonları gibi kompoze bir yapının içinde kullanılırlar.
Oksijen bariyeri, bükülme ve darbelere karşı esneklik, geniş bir
sıcaklık yelpazesiyle iyi kapanma, antistatik özellikler, grafik için
iyi bir yüzey, yumuşak bir esneklik ve vakumlu ambalaj uygulamalarında
üstün bir performans sergilemektedir. LDPE ve PVdC
gibi başka polimerlerle lamine edilerek gıdaların ambalajlanmasında
yaygın olarak kullanılmaktadır. Ayrıca; organik buharlara karşı düşük
geçirgenliği lezzetin kaybolmasına ya da içinde bulunduğu ortamdan
değişik tatlar karışmasına tolerans gösterilmeyen ambalaj
uygulamalarında öne çıkan önemli özelliklerindendir.
PVC '' Polivinil Klorür ( Polyvinyl Chloride )
Oldukça geniş kullanım alanı olan bir plastiktir. Kimyasal
endüstrisinde en değerli ürünlerden biridir. Dünyada PVC’nin % 50’den
fazlası yapı sektöründe kullanılır. Bina malzemesi olarak, PVC ucuz ve
kolay monte edilebilirdir. İdeal yapı malzemesi olmasına rağmen, çevre
ve insan sağlığına etkileri hakkında kaygılar vardır. Geri dönüşebilir
bir plastiktir. Kullanım alanları arasında, kapı ve pencere profilleri
vinil cephe kaplaması boru ve tesisat malzemeleri , elektrik kabloları,
döşeme, hobi malzemeleri sayılabilir. Esnek ve ucuz olması nedeni ile
malzeme su ve atık su endüstrisinde boru hatları için çok yaygın olarak
kullanılır.
PVdC '' Polivinil di Klorür ( Polyvinly diChoride )
Ambalajda kullanılan plastik filmlerin nem engelleyici özelliklerini
iyileştiren bir kaplama malzemesidir Oksijeni ve su buharını çok iyi
engeller. PVC'den farkı, iki Klorür atomu içermesidir.
PS '' Polistiren
Monomer haldeki stiren'den polimerizasyon ile üretilen bir polimerdir.
Petrolden elde edilir. Plastik endüstrisinde daha çok PS kısaltması ile
kullanılır. Oda sıcaklığında, polistiren katı halde bir
termoplastiktir, fakat enjeksiyon veya ekstrüzyon yolu ile işlenirken
yüksek sıcaklıklarda eriyik hale getirilir. Daha sonra soğutularak
tekrar katılaşması sağlanır.
UV
ışınlarına iyi direnç gösterir, iyi darbe ve gerilme direnci, düşük
fiyat ve işleme kolaylığı vardır. Asit alkali ve tuzlara karşı da üstün
bir direnç gösterir. İzolasyon malzemesi olarak, ince cidarlı kaplarda,
soğutma kulelerinde, boru köpük, kauçuk, çeşitli aletler, otomobil
parçaları, paneller ve elektronik aletlerin plastik aksamlarında yaygın
olarak kullanılır.Tek kullanımlık bardak, tabak,yoğurt kapları,ayran
kaplarında sıklıkla kullanılır
Metalize '' Buharlaştırarak Kaplama ( Evaporation Coating )
Yüksek vakumlu ortamda ve tungsten yardımı ile istenilen metalin
buharlaştırılarak kaplanacak ürün üzerine metal biriktirilmesi
olayıdır. Kaplama yapılan ürünün üzerinde çok ince bir katman
oluşturulur ve işlem için ençok tercih edilen metal alüminyumdur.
Metalize kaplama yapılmış ürünler; ışık, su buharı ve gazlara karşı koruyucu ve oksitlenmeyi önleyici mükemmel bir bariyer oluşturur.
Bu sayede gıda ürünlerinde kullanılan koruyucu katkı maddesi oranı
azalmakta ve ürünün raf ömrü artmaktadır. Ayrıca kozmetik ambalaj
grubu ve diğer bir çok sektör; ürünlerin tanıtımında, estetik ve dekoratif özellikleri de olan metalizelerden faydalanmaktadır. ( MET-PET : Metalize PET , MET-OPP : Metalize OPP )
Lamine Malzemeler
Yeni ürünler ve
pazarlar yeni ambalaj malzemelerinin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Ürünler özelliklerine bağlı olarak alüminyum folyo,
kâğıt, karton, film gibi malzemelerden biriyle ambalajlandığı gibi bu malzemelerin çeşitli
kombinasyonlarıyla da ambalajlanabilir. Yani iki veya daha fazla malzemenin birbirine
yapışmasına ‘Laminasyon’ adı verilir.
Folyo
Günümüze kadar üretilmiş en iyi engelleyici ambalaj malzemesidir.
Plastiklerin oksijen, koku ve su buharı engelleme özelliklerini
artırmak için filmlere, (0.006-0.008 mm) kalınlığında alüminyum folyo
lamine edilmesiyle elde edilir. Maliyetinin yüksek olması nedeniyle
yerini MET-PET ve MET-OPP gibi metalize filmlere bırakmaktadır.
Kâğıt ve Karton
Ham maddesi selüloz, odun, saman gibi
bitkisel maddeler olan, üzerine baskı yapılmaya elverişli tabakaya kâğıt
denir. Baskı sistemlerine göre kâğıtların özellikleri değişir. Flekso
baskıda kullanılan kâğıt malzemeler 1. 2. 3. Hamur, kraft, beyaz sülfit, esmer
sülfit, yağ kâğıdı, oluklu mukavva ve kuşedir.
Rotatif baskı
sisteminde kullanılan kâğıtlar bobin hâlinde kullanıldığı için bunlar bobinin
eni olan 80’lik, 65’lik, 43’lük vb. gibi terimlerle tanımlanırlar. Tabaka baskı
yapan baskı sistemlerinde ise kâğıt tabaka hâlinde kesilmiş olup top veya paket
hâlinde ve farklı ebatlarda bulunurlar.
Mukavva Malzemeler
Oluklu mukavva,
tüketim sektöründe en yaygın kullanılan ve çok yönlü kullanıma sahip ambalaj
malzemesidir. Oluklu mukavvadan yapılan ambalajlar, ambalaj endüstrisi
içerisinde etkili bir pozisyona sahiptir. Oluklu mukavva ambalaj malzemesi
olarak her alanda kullanılmaktadır. Ambalaj malzemesi olarak oluklu mukavvanın
uygunluğu; yüksek bükülmezlik özelliği, kolay şekillendirilebilmesi, yüksek
kuvvetlilik, hafif olması gibi özelliklerinden dolayıdır. Oluklu mukavva
aynı zamanda çevresel gereklilikleri de geri dönüşüm özelliği ile yene getirir.
Kraft Kağıt
Genellikle rengi ağartılmış olarak temin edilir. Sağlam ve opak (ışık
geçirmez) bir yapıya sahiptir. Şekillendir, doldur ve kapat tipi
malzemelere hem sertlik sağlamakta hem de ultraviyole ışık bariyeri
oluşturmaktadır. Dört
tarafı kapatılan poşet uygulamalarında, ağartılmış, makinede cilalanmış
ve yoğunluğu 50 - 60 gr/m2 kağıt; ısıl olarak yapıştırılan bir plastik
film ve alüminyum folyoya lamine edilmiş olarak kullanılmaktadır.
Pelür Kağıt
Yoğunluk 25 gr/m2ya da daha ince bir kağıt turu olup plastik filmlerle
birlikte ya da mumlanarak çok küçük poşet yapımında kullanılır.
Örneğin; bireysel küp şeker ambalajında, Çok yumuşak olandan dayanıklı
olanlara kadar çeşitli pelür kağıtları mevcuttur.
Selefon
Üzerine baskı yapılan kağıt ve karton gibi yumuşak dokulu ürünleri dış
etkenlerden korumak için yüzeyin plastikle kaplanmasıdır. Bu işlem
basınç altında ve sıcak termal ışık kullanılarak gerçekleştirilir.
Nonwoven '' Dokusuz Yüzey
Doğal veya sentetik elyaftan üretilen, dokuma ve örme olmayan bir
teknik tekstil ürünüdür.. İmalatında kesik elyaf veya devamlı elyaf (
filament ) kullanılabilir. Kullanım ömrüne kıyasla maliyeti çok
düşüktür. İlk bakışta kumaşa benzeyen ürün; sıvı çekici, sıvı itici,
esnek, sağlam, yumuşak, gergin, yanmayı geciktirici, filtre edici ve
antibakteriyel olma gibi özel kullanımlar için üretilebilmektedir. Ürün
üzerine desen baskı yapılarak çanta ve benzeri eşyaların imalatı
için de kullanılabilir.
Flexographic Machine - Flexoprinting - Flexo Baskı Makineleri - Flexo Baskı - Flekso Baskı Makinası
|
